Doradztwo podatkowe

WYROK NSA - dotyczący VAT od bonów różnego przeznaczenia zrealizowanych częściowo

Naczelny Sąd Administracyjny wydał precedensowy wyrok (I FSK 524/24) w sprawie ustalania podstawy opodatkowania VAT przy płatności za towar lub usługę bonem różnego przeznaczenia. Orzeczenie ma istotne znaczenie zarówno dla sprzedawców, jak i dla klientów, ponieważ rozstrzyga, że podatek VAT należy liczyć od ceny nabywanego towaru lub usługi, a nie od nominalnej wartości bonu. Wyrok porządkuje dotychczasowe wątpliwości i stanowi ważny punkt odniesienia dla praktyki rozliczeń podatkowych.

Bon różnego przeznaczenia daje nabywcy możliwość wymiany, lecz nie jest środkiem płatniczym. Klient otrzymuje informacje, gdzie może go wykorzystać, jaka jest jego wartość oraz na co może być przeznaczony. Sprawa dotyczyła dużej sieci marketów, która we wniosku o interpretację wyjaśniła, że w celu zachęcenia klientów do zakupów prowadzi różne akcje promocyjne. Jedną z nich jest emisja – od 1 stycznia 2019 r. – bonów z logo spółki, którymi klienci mogą płacić za towary i usługi. Bony są wystawiane na okaziciela i nie podlegają wymianie na gotówkę, co rodziło pytanie, które z nich należy uznać za bony różnego przeznaczenia i jak rozliczać VAT od takich transakcji.

Spółka była przekonana, że gdy klient płaci bonem nabytym odpłatnie, a jego wartość nominalna przewyższa cenę towaru lub usługi, podstawą opodatkowania VAT jest faktyczna cena sprzedaży. Innymi słowy, fiskus nie powinien naliczać podatku od części wartości bonu, która nie została wykorzystana i której klient nie może odzyskać. Sąd wskazał, że fiskus błędnie przyjął, iż bony są realizowane w całości, mimo że regulamin nie przewiduje podwyższenia ceny towarów o niewykorzystaną część bonu.

NSA podkreślił, że spółka nie może różnicować cen w zależności od formy zapłaty, a takie działanie byłoby sprzeczne z prawem i regulaminem. Sąd ostatecznie potwierdził, że podstawą opodatkowania VAT jest cena nabytych towarów i usług, a nie nominalna wartość bonu, a stanowisko fiskusa nie miało żadnego oparcia w przepisach. Ponadto NSA zaznaczył, że art. 29a ust. 1b pkt 1 ustawy o VAT ma zastosowanie również w przypadku częściowo wykorzystanych bonów, które klient może ponownie użyć, gdyż sytuacja podatkowa nabywcy pozostaje analogiczna. Sędzia Janusz Zubrzycki wyjaśnił, że przepis ten stosuje się zawsze, gdy wartość nabywanego towaru lub usługi stanowi tylko część zapłaconego wynagrodzenia za bon różnego przeznaczenia. Wyrok jest prawomocny.

Komentowany wyrok NSA jest bardzo ważny dla wielu podatników. Szkoda tylko, że tak bardzo długo musieli czekać – niemal 5 lat – na przesądzenie sposobu wykorzystywania bonów MPV, czyli różnego przeznaczenia, realizowanych w części. NSA wydał korzystny dla nich wyrok, podtrzymujący wcześniejsze rozstrzygnięcie WSA. Oba orzeczenia zanegowały profiskalne podejście organu interpretacyjnego, który próbował interpretować zapłatę bonem różnego przeznaczenia o kwocie niższej niż wartość nominalna bonu – jako dostawę towaru lub świadczenie usługi w wartości nominalnej wyższej od faktycznie zrealizowanej dostawy. Słusznie NSA odniósł się do regulaminu korzystania z bonów podatnika, zgodnie z którym niewykorzystana różnica nie jest klientowi zwracana ani nie stanowi wynagrodzenia podatnika. Wydaje się to oczywiste, ale wymagało dokładnie 6 lat sporu i oczekiwania w niepewności – czy podatnik nie ma ogromnej zaległości podatkowej. Ma to ogromne znaczenie dla praktyki, która dostała wyraźne potwierdzenie wykładni od NSA. Organy podatkowe nie mogą sobie dopowiadać stanu faktycznego i wywodzić reguł z nieistniejących zasad korzystania z bonów

– skomentował Michał Wojtas – doradca podatkowy, wspólnik w Kancelarii Wojtas i Zając w Szczecinie.

Michał Zając: Resort finansów kończy z "wyrzucaniem" z estońskiego CIT

Najnowsze stanowisko resortu finansów, dotyczące terminu sporządzenia sprawozdania finansowego w związku z przejściem na estoński CIT, jest wysoce satysfakcjonujące, ponieważ potwierdza racjonalność działań podatników. Resort finansów powinien zająć się jednak precyzją przepisów. Niedopuszczalne jest, aby organy podatkowe kreowały dodatkowe warunki w drodze wykładni rozszerzającej, powodując tak daleko idące negatywne konsekwencje dla podatników, jak „wyrzucanie” z estońskiego CIT – pisze Michał Zając, doradca podatkowy, wspólnik w Kancelarii Wojtas i Zając.

W odpowiedzi na interpelację poselską nr 10786 Ministerstwo Finansów i Gospodarki zajęło stanowisko w sprawie terminu sporządzenia sprawozdania finansowego w związku z przejściem na estoński CIT. W ostatnich miesiącach pojawiły się liczne doniesienia medialne dotyczące stwierdzania przez organy podatkowe naruszenia przez podatników wybierających estoński CIT obowiązków wynikających m.in. z art. 28j ust. 5 ustawy o CIT, który wszedł w życie 1 stycznia 2022 r. Skutkuje to uznawaniem przez organy podatkowe, że podatnik nie wybrał skutecznie tej formy opodatkowania.

W świetle art. 28j ust. 5 ustawy o CIT podatnik może wybrać opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek również przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ww. przepisie ustawy CIT, jest sprawozdaniem finansowym sporządzanym na inny dzień bilansowy określony tym przepisem.

Zgodnie z odpowiedzią resortu, rozporządzenia Covid-owe przedłużyły również (o trzy miesiące) termin na sporządzenie tego sprawozdania finansowego, o których mowa w art. 28j ust. 5 ustawy CIT (sporządzane najpóźniej na dzień 30 kwietnia 2022 r). Resort potwierdza racjonalność działań podatników

Odpowiedź Ministerstwa Finansów i Gospodarki jest wysoce satysfakcjonująca, ponieważ potwierdza racjonalność działań podatników. Od 1 stycznia 2022 roku bowiem poluzowane zostały istotnie warunki korzystania z tzw. estońskiego CIT i wprowadzono wyraźną możliwość przejścia na ryczałt spółek w trakcie roku – poprzez dodanie art. 28j ust. 5 ustawy o CIT. Przepis ten w ostatnim czasie staje się jednak narzędziem do wyciągania negatywnych konsekwencji dla podatników – poprzez negowanie przez organy podatkowe skutecznego przejścia na estoński CIT.

Przypomnieć należy, że początek funkcjonowania nowych przepisów przypadł na okres Covid-u i wydłużenie terminów na przygotowanie rocznych sprawozdań finansowych i deklaracji CIT. Omawiana interpelacja dotyczy podatników, którzy „łapią się” na okres przejściowy (31 stycznia 2022 - 30 kwietnia 2022 r.) – czyli weszli na ryczałt spółek 1 lutego, 1 marca, 1 kwietnia lub 1 maja 2022 r. Interpelacja potwierdza, że rozporządzenie „pandemiczne” przedłużyły również termin sporządzenia sprawozdania finansowego wymaganego przez art. 28j ust. 5 ustawy o CIT na dzień przypadający w okresie 31 stycznia 2022 - 30 kwietnia 2022 r.

Podatnicy działali w pełni racjonalnie, rozumiejąc, że skoro termin sporządzenia sprawozdania rocznego został przesunięty, to w sposób skorelowany i odpowiedni uległ także przedłużeniu termin na sporządzenie sprawozdania śródrocznego. Wynika to wprost z wykładni systemowej i faktu, że art. 52 ust. 3 ustawy o rachunkowości nie wprowadza odrębnego terminu, lecz odsyła do odpowiedniego stosowania art. 52 ust. 1.

Dodatkowo, z perspektywy praktycznej, rzetelne i prawidłowe sporządzenie sprawozdania śródrocznego nie byłoby w ogóle możliwe bez wcześniejszego zamknięcia ksiąg za poprzedni rok obrotowy. Stan zamknięcia ksiąg na 31 grudnia 2021 r. stanowi jednocześnie stan otwarcia ksiąg na 1 stycznia 2022 r. W przeciwnym razie, możliwość wyboru estońskiego CIT byłaby dostępna dopiero po zakończeniu wszystkich prac sprawozdawczych, czyli nie wcześniej niż w sierpniu 2022 r., co negowałoby celowość przepisu umożliwiającego przejście na ryczałt już od lutego 2022 r. Resort finansów powinien zająć się precyzją przepisów

W kontekście prawidłowej i pozytywnej odpowiedzi resortu finansów, jawi się jednak szerszy problem polskich podatników. Przepisy ustawy o rachunkowości nie przewidują żadnej sankcji w postaci nieważności za naruszenie terminów sporządzenia lub podpisania sprawozdania finansowego. Zatem, zgodnie z zasadą racjonalności ustawodawcy, skoro w art. 28j ust. 5 ustawy o CIT nie ma jednoznacznego zapisu o konsekwencjach niedochowania terminu, organy podatkowe nie mają prawa do kreowania takich negatywnych skutków w drodze wykładni rozszerzającej – również do podatników innych niż z „okresu przejściowego” wskazanego w rozporządzeniu covid-owym.

Przykładem celowego działania ustawodawcy jest art. 53 ust. 3 ustawy o rachunkowości, który wyraźnie przewiduje nieważność podziału zysku w przypadku braku badania sprawozdania przez biegłego rewidenta. Brak analogicznej klauzuli w kontekście estońskiego CIT należy traktować jako świadome milczenie legislacyjne, które nie może być uzupełniane przez organy.

Niedopuszczalna jest zatem sytuacja, w której podatnik traci możliwość skorzystania z przysługującego mu prawa wyboru formy opodatkowania tylko dlatego, że spóźnił się z realizacją obowiązków bilansowych. Celem zamknięcia ksiąg przed przejściem na estoński CIT jest bowiem wyraźne rozdzielenie i uporządkowanie rozliczeń w księgach rachunkowych, a nie pozbawianie podatników możliwości korzystania z tej formy opodatkowania. Takie działanie organów naruszałoby zasadę zaufania do państwa i stanowionego prawa. Co więcej, odwołania kaskadowe w ustawie o CIT są na tyle ogólnikowe, że utrudniają prawidłowe stosowanie przepisów. Jest to szczególnie niebezpieczne, gdy wymogi ustawy niepodatkowej (ustawy o rachunkowości) decydują o powstaniu, zakresie i momencie realizacji obowiązku podatkowego.

W związku z tym, resort finansów powinien zająć się nie tylko stanami faktycznymi objętymi przedłużeniem terminów na mocy rozporządzenia, ale także ogólnie precyzją przepisów. Niedopuszczalne jest, aby organy podatkowe kreowały dodatkowe warunki w drodze wykładni rozszerzającej, powodując tak daleko idące negatywne konsekwencje dla podatników, którzy byli przekonani o prawidłowości dokonywanych rozliczeń. Przepisu podatkowe nie mogą bowiem stanowić pułapki dla podatników – a „wyrzucanie” podatników z modelu estońskiego CIT jest zbyt poważną konsekwencją – naruszającą zasady zaufania do państwa, w szczególności jeśli przepisy nie są w tym zakresie wystarczająco jasne i stosują np. kaskadowe odesłania (krytykowane przez lata w przypadku m.in. podatku od nieruchomości i prawa budowlanego). Przedsiębiorcy muszą czuć pozytywne wsparcie od fiskusa, a nie być celem zastawianych pułapek legislacyjnych.

Michał Zając, doradca podatkowy, wspólnik w Kancelarii Wojtas i Zając

Obowiązki sprawozdawcze 2025 oraz nowinki orzecznicze w zakresie TP 2024

OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE ZA 2024 R.

Ceny transferowe

Mając na uwadze, iż w zdecydowanej większości podmiotów roku podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym należy przyjąć, że dzień 31 marca oznacza nie tylko termin sporządzenia SF na poprzedni rok ale również wyznacza początek sezonu sporządzania dokumentacji cen transferowych za poprzedni rok podatkowy. Z tego względu chcielibyśmy przypomnieć o terminach sporządzenia poszczególnych dokumentacji:

• 31 października 2025 r. – termin przygotowania lokalnych dokumentacji cen transferowych (koniec 10. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego)
• 30 listopada 2025 r. – termin złożenia informacji o cenach transferowych (TPR-C/P) do właściwego urzędu skarbowego (koniec 11. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego)
• 31 grudnia 2025 r. – termin przygotowania grupowej dokumentacji cen transferowych (koniec 12. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego)
   

Wraz z zakończeniem poprzedniego roku podatkowego należy zweryfikować, czy realizowane transakcje nie przekraczają czasem limitów obligujących do sporządzenia dokumentacji:

1)      10.000.000 zł - w przypadku transakcji towarowej (sprzedaż / zakup materiałów, towarów, nieruchomości, środków trwałych, wyposażenia, itp.);

2)      10.000.000 zł - w przypadku transakcji finansowej (pożyczki, obligacje, poręczenia/gwarancje, cash-pooling);

3)      2.000.000 zł - w przypadku transakcji usługowej (budowlana, montażowa, doradcza, nadzoru, pośrednictwa, usługi produkcji na zlecenie, najem/dzierżawa/leasing, wsparcie sprzedaży, usługi zarządzania, itp.);

4)      2.000.000 zł - w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3 (restrukturyzacja, przejęcie działalności, zbycie projektu / wnip / wspólnej inwestycji, umowy spółek (aporty/ zmiany struktury biznesowej), itp.).

Także transakcje z rajami podatkowymi podlegają raportowaniu (progi 2,5 mln zł dla transakcji finansowych i 0,5 mln zł dla pozostałych).

Proszę pamiętać, że ceny transferowe dotyczą nie tylko podatników CIT, ale również te same przepisy obowiązują na gruncie ustawy o PIT. Zatem przykładowo transakcje pomiędzy jednoosobowymi działalnościami gospodarczymi małżonków (JDG męża + JDG żony) mogą rodzić obowiązki dokumentacyjne (po przekroczeniu ww. progów).

IFT-2R – informacja roczna dla nierezydentów 

Podmioty, które wypłacają nierezydentom przychody podlegające opodatkowaniu w Polsce podatkiem u źródła (np. odsetki, dywidendy, należności licencyjne), mają obowiązek przygotować roczną informację na temat kwot dochodu (przychodu) wypłacanego nierezydentom oraz potrąconego podatku.

IFT-2R składa się wyłącznie do Lubelskiego Urzędu Skarbowego, do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

MDR-3 – informacja o zastosowaniu schematu podatkowego

Korzystający, który dokonywał w danym okresie rozliczeniowym jakiekolwiek czynności będące elementem schematu podatkowego lub uzyskiwał wynikającą z niego korzyść podatkową, przekazuje do Szefa KAS informację o zastosowaniu schematu podatkowego, zawierającą: 

1) NSP tego schematu podatkowego; 

2) wysokość korzyści podatkowej wynikającej ze schematu podatkowego – jeżeli korzystający uzyskiwał w danym okresie rozliczeniowym taką korzyść. 

MDR-3 składa się w terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy. Proszę jednak zwrócić uwagę, nie chodzi tutaj jedynie o roczną deklarację na podatek dochodowy. MDR ma zostanie również do np. podatku VAT.

Wobec czego, jeśli zastosowany schemat podatkowy pozwolił na uzyskanie korzyści podatkowej np. na gruncie CIT, to korzystający składa informację MDR-3 w terminie złożenia CIT-8 za ostatni rok podatkowy – czyli do końca trzeciego miesiąca następnego roku. Jeśli natomiast schemat podatkowy skutkował uzyskaniem korzyści podatkowej w podatku VAT rozliczanym w okresach miesięcznych, to obowiązek złożenia MDR-3 wystąpi już w następnym miesiącu.  

Z objaśnień MF dotyczących MDR wynika, że jeśli schemat podatkowy powoduje uzyskanie korzyści w przypadku więcej niż jednego podatku, a podatki te są rozliczane różnych okresach rozliczeniowych (np. podatek CIT w okresach rocznych, a podatek VAT w okresach miesięcznych), to nie ma potrzeby składania formularza MDR-3 dwukrotnie. Wówczas wystarczy, że MDR-3 zostanie złożony w okresie rozliczeniowym tego podatku, którego schemat dotyczy w głównej mierze.

ORD-U – informacje o umowach z nierezydentami

Informację ORD-U składają przede wszystkim osoby prawe oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które w danym roku zawarły umowę z nierezydentami. ORD-U sporządza się, jeżeli wystąpią określone powiązania pomiędzy stronami umowy i jednocześnie przekroczone zostaną progi kwotowe tych umów.

Odnośnie powiązań pomiędzy stronami umowy informację sporządza się, gdy jedna ze stron umowy ma co najmniej 5% udziałów w kapitale drugiej strony lub gdy inny podmiot, niebędący stroną ma takie udziały w obu stronach umowy, suma zobowiązań wynikająca z tych umów musi przekraczać równowartość 300 tys. euro.

Informację sporządza się także, gdy umowa zawierana jest z nierezydentem posiadającym na terenie RP oddział lub przedstawicielstwo, a suma zobowiązań wynikająca z umów z takim podmiotem przekracza równowartość 5 tys. euro (bez względu na wystąpienie powiązań).

ORD-U składa się za rok podatkowy do naczelnika US właściwego ze względu na siedzibę/miejsce zamieszkania podmiotu składającego informację, w terminie 11 miesięcy licząc od zakończenia roku podatkowego.

Z obowiązku składania ORD-U zwolnione są podmioty składające informacje o cenach transferowych TPR, za wyjątkiem tzw. transakcji krajowych.

Informacja o strategii podatkowej

Od 1 stycznia 2021 r., podatnicy CIT mają obowiązek corocznego składania informacji o realizowanej strategii podatkowej. Pierwszy raz takie informacje były składane w odniesieniu do 2020 r.

Zgodnie z przepisami ustawy o CIT, do sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej zobligowani są najwięksi przedsiębiorcy. Obowiązek spoczywa na podatnikach CIT, których wartość przychodu uzyskana w poprzednim roku podatkowym przekracza równowartość 50 mln euro. Obowiązkiem objęte są również PGK, bez względu na osiągnięte przychody. Sposób sporządzania informacji o strategii podatkowej nie został przez ustawodawcę sformalizowany, tj. nie ma wzoru takiego dokumentu czy też przykładowej strategii podatkowej. Jednak elementy konieczne takiej strategii zostały wskazane w przepisach ustawy o CIT, informacja powinna być sporządzana z uwzględnieniem charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności.

Informacja o realizowanej strategii podatkowej powinna zawierać informacje o:

1)      Stosowanych przez podatnika:

a)      Procesach oraz procedurach dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków podatkowych i zapewniających ich prawidłowe wykonywanie

b)      Dobrowolnych formach współpracy z organami KAS

2)      Realizacji przez płatnika obowiązków podatkowych na terytorium RP z uwzględnieniem informacje o liczbie przekazanych Szefowi KAS informacji o schematach podatkowych

3)      Transakcjach z podmiotami powiązanymi

4)      Planowanych lub podejmowanych działaniach restrukturyzacyjnych

5)      Złożonych przez podatnika wnioskach o wydanie

a)      Interpretacji ogólnej

b)      Interpretacji indywidualnej

c)      WIS

d)      WIA

6)      Dokonywanych rozliczeniach podatkowych na terytoriach krajów uznawanych za tzw. raje podatkowe

Z zakresu publikowanych danych wyłączone są informacje objęte tajemnicą handlową, przemysłowa, zawodową lub procesu produkcyjnego.

Informacja o realizowanej strategii podatkowej sporządzana jest za rok cały rok podatkowy, powinna zostać opublikowana do końca 12 miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. Strategię należy opublikować na swojej stronie internetowej, nieposiadanie strony nie zwalnia z obowiązku w zakresie publikacji. Na odpowiedniej stronie powinna znaleźć się nie tylko najnowsza informacja o strategii ale również informacje o strategiach realizowanych w poprzednich latach. 

Podmioty obowiązane do sporządzenia informacji o strategii podatkowej mają obowiązek poinformować właściwego naczelnika US o adresie strony internetowej, na której opublikowana została strategia. Termin przekazania tej informacji jest tożsami z terminem sporządzenia informacji. Karą za niedopełnienie obowiązku jest kara pieniężna do 250 tys. zł.

CbC – Raportowanie Country-by-Country

Raportowanie CBC to międzynarodowy obowiązek dużych grup kapitałowych, wprowadzony przez OECD, mający na celu zwiększenie przejrzystości i walkę z unikaniem opodatkowania. Dotyczy ujawniania m.in. przychodów, zysków i zapłaconych podatków w poszczególnych krajach. Obejmuje ono dwa kluczowe elementy: Powiadomienie CbC-P oraz Raport CbC-R.

Obowiązek złożenia Powiadomienia CbC-P dotyczy każdej jednostki należącej do grupy, której skonsolidowane przychody przekroczyły:

• 3,25 mld PLN (dla sprawozdań w PLN), lub
• 750 mln EUR (lub równowartość, w innych przypadkach).
   

Termin na złożenie Powiadomienia CbC-P Szefowi KAS wynosi 3 miesiące od dnia zakończenia sprawozdawczego roku obrotowego grupy kapitałowej

W powiadomieniu należy wskazać, która jednostka w grupie jest odpowiedzialna za złożenie Raportu CbC-R oraz w jakim państwie zostanie on złożony

Natomiast Raport CbC-R składa jednostka dominująca grupy kapitałowej, jeśli spełnione są ww. kryteria dotyczące wysokości skonsolidowanych przychodów. W niektórych przypadkach, gdy jednostka dominująca nie jest zobowiązana do złożenia raportu w swoim państwie, obowiązek ten może przejąć inna jednostka grupy wyznaczona jako zastępcza jednostka raportująca.

Raport CbC-R należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia zakończenia sprawozdawczego roku obrotowego grupy

Raport zawiera szczegółowe informacje finansowe dotyczące działalności grupy w poszczególnych krajach, takie jak przychody, zyski przed opodatkowaniem, zapłacone podatki, liczba pracowników i inne wskaźniki działalności. Raporty te muszą być składane do KRS oraz publikowane na stronach internetowych tych przedsiębiorstw.

NAJCIEKAWSZE STANOWISKA ORZECZNICZE ZAKRESU TP

Zawarcie przez PGK nierynkowej transakcji kontrolowanej z podmiotem spoza grupy = utrata statusu podatnika

Wyrok NSA z dnia 3 września 2024 r. (II FSK 815/24)

Jednym z warunków utrzymania statusu podatnika CIT przez Podatkowej Grupy Kapitałowej (PGK) jest to, aby w przypadku zawierania transakcji kontrolowanych w rozumieniu przepisów o TP z podmiotami powiązanymi, niewchodzącymi w skład tej PGK, warunki transakcji ustalane są z zachowaniem zasady ceny rynkowej.

NSA w ww. wyroku stwierdził, iż zawarcie przez PGK transakcji kontrolowanej z podmiotem powiązanym nienależącym do grupy na warunkach niezgodnych z zasadą ceny rynkowej jest jednoznaczne z utratą przez PGK statusu podatnika CIT. Utrata statusu podatnika następuje z mocy ustawy z dniem poprzedzającym dzień ustalenia nierynkowych warunków.

Efektem utraty statusu podatnika CIT przez PGK, jest obowiązek rozliczenia podatku CIT przez każdą spółkę tworzącą grupę, za okres zależny od tego jak długo PGK miała status podatnika. Przyjmuje się zatem fikcję prawną, że PGK nie istniała, a spółki ją tworzące muszą rozliczyć podatek za lata poprzedzające utratę statusu.

Z wyroku wynika również, że nawet zastosowanie następczej korekty TP, o której mowa w art. 11e u.p.d.o.p. nie odniesie skutków prawnych i nie uchroni PGK przed utratą statusu podatnika CIT.

Nasza uwaga:

W uproszczeniu, korektę TP stosuje się w sytuacji, w której w wyniku istotnych okoliczności zaistniałych po ustaleniu rynkowych warunków transakcji kontrolowanej zaistniała konieczność korekty tych warunków aby zachować zasadę ceny rynkowej.

Korekta TP nie służy zmianie warunków transakcji, w której ustalone zostały warunki różniące się od tych, które ustaliłyby ze sobą podmioty niepowiązanie. Wręcz przeciwnie, korekta TP ma na celu zapewnienie, że transakcja kontrolowana, dla której pierwotnie ustalono warunki rynkowe, pozostaje zgodna z zasadą ceny rynkowej, również w przypadku wystąpienia wspomnianych okoliczności.

Zatem jeśli PGK zawrze transakcję kontrolowaną z podmiotem powiązanym spoza grupy i warunki tej transakcji będą spełniały zasadę ceny rynkowej, to jeżeli w przyszłości zajdzie potrzeba dokonania korekty TP, nie spowoduje to utraty statusu podatnika CIT przez PGK.

DKIS ma obowiązek ocenić możliwość zastosowania safe harbour dla pożyczek

NSA wyrok z dnia 18 stycznia 2024 r, sygn. II FSK 294/23

Powszechną praktyką DKIS jest odmowa wydania interpretacji indywidualnej, jeśli wniosek dotyczy oceny czy wnioskodawca może skorzystać z mechanizmu safe harbour dla pożyczek wewnątrzgrupowych. DKIS zasłania się tutaj tym, że wydanie interpretacji indywidualnej w tym zakresie  wymagałaby przeprowadzenia postępowania dowodowego i ustalenia rynkowego poziomu oprocentowania pożyczek, czego DKIS nie może zrobić.

NSA jednak jednoznacznie stwierdził, że organ nie wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku wydania interpretacji indywidualnej. Sąd wskazał, że zaproponowany przez skarżącą sposób wyliczenia oprocentowania pożyczek zawieranych z podmiotem powiązanym dawał organowi możliwość oceny stosowanej metodologii. W szczególności wydanie interpretacji nie wymagało od organu przeprowadzenia jakiegokolwiek postepowania dowodowego, bowiem informacje wskazane we wniosku były wystarczające do wydania interpretacji indywidualnej. 

Powiązanie przez prokurenta

WSA w Krakowie z dnia 15 października 2024 r. sygn. I Sa/Kr 660/24

Z wydanego przez WSA w Krakowie wyroku wynika, że prokurent posiada faktyczną zdolność (możliwość) do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez spółki, a tym samym wywierania na nie "znaczącego wpływu", o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 4 lit. a w związku z ust. 2 pkt 2 u.p.d.o.p.

 Adam Machnicki - konsultant podatkowy

Jakie zmiany w przepisach podatkowych od 1 stycznia 2025 roku?

Zmiany w przepisach podatkowych, które weszły w życie 1 stycznia 2025 r., mają wpływ na wszystkich podatników.

Zmiana sposobu (miejsca) wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (prokury)

Od stycznia 2025 r. zmienia się sposób wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – opłatę należy wnieść do organu podatkowego właściwego według miejsca zamieszkania lub siedziby mocodawcy. Jeżeli mocodawca nie ma miejsca zamieszkania ani siedziby w Polsce, opłatę wnosi się do Prezydenta m.st. Warszawy. Zmiany te nie dotyczą pełnomocnictw składanych w formie pisemnej, które nadal muszą być składane w miejscu złożenia dokumentu, a sama wysokość opłaty wynosi 17 zł.

e-Doręczenia dla przedsiębiorców

Nowe przepisy obejmują także przedsiębiorców. Od 1 stycznia 2025 r. nowo rejestrowane podmioty gospodarcze w CEIDG i KRS mają obowiązek posiadania adresu do e-Doręczeń. Obowiązuje stopniowe wprowadzanie e-Doręczeń, a termin ich posiadania zależy od daty rejestracji firmy w CEIDG lub KRS:

• Firmy, które zarejestrują działalność w CEIDG lub KRS po 1 stycznia 2025 roku, będą musiały założyć skrzynkę do e-Doręczeń podczas rejestracji.
• Firmy zarejestrowane w CEIDG przed 1 stycznia 2025 roku, będą zobowiązane do posiadania adresu do e-Doręczeń od 1 października 2026 roku.
• Firmy zarejestrowane w KRS przed 1 stycznia 2025 roku, będą musiały mieć adres do e-Doręczeń od 1 kwietnia 2025 roku.
   

Wyższy limit prowadzenia ksiąg rachunkowych

Kolejną zmianą jest wyższy limit przychodów dla małych podatników, który uprawnia ich do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W 2025 r. limit ten wzrasta z 2 mln euro do 2,5 mln euro. Zmiany obejmują również zwolnienie z VAT dla małych firm działających w UE, które będą mogły skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w innych krajach UE, pod warunkiem spełnienia określonych warunków.

Zwolnienie z VAT dla małych firm działających w UE

W przypadku dużych podatników, od 2025 roku rozszerzono obowiązek raportowania ESG, który obejmuje kolejne grupy podmiotów. Przedsiębiorstwa muszą przekazywać informacje na temat wpływu na środowisko, społeczeństwo oraz ład korporacyjny. Pierwsze raporty będą składane w 2025 r. i będą obejmować dane z 2024 r. Przedsiębiorstwa będą musiały dostosować swoje raporty do różnych progów, w zależności od liczby pracowników i wielkości obrotów.

Aby skorzystać ze zwolnienia, należy spełnić następujące warunki:

• rejestracja do zwolnienia w kraju siedziby (dla polskich firm oznacza to złożenie zgłoszenia do II US Warszawa-Śródmieście),
• obroty we wszystkich krajach UE nie mogą przekroczyć w poprzednim ani bieżącym roku równowartości 100 tys. euro,
• obrót w poszczególnych krajach UE nie może przekroczyć limitu zwolnienia podmiotowego obowiązującego w danym kraju (w Polsce wynosi on 200 tys. zł).
   

Obowiązkowe raportowanie ESG dla kolejnych grup podmiotów

Dodatkowo, od 2025 r. najwięksi podatnicy CIT, których przychody przekraczają 50 mln euro, będą zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z nowymi wymaganiami JPK_CIT. Z kolei od 2026 r. obowiązek ten obejmie wszystkie podmioty CIT, które składają ewidencję JPK_VAT, a od 2027 r. wszyscy podatnicy CIT będą zobowiązani do stosowania tego systemu.

Pierwsze raporty ESG będą składane w 2025 roku i będą obejmować dane za 2024 rok. Raporty te będą składane razem ze sprawozdaniem finansowym. Progi raportowania dla poszczególnych grup oraz lat przedstawiają się następująco:

1. za 2024 – duże jednostki interesu publicznego zatrudniające ponad 500 pracowników i spełniające 1 z 2 kryteriów finansowych:

• przychody netto >50 mln EUR
• suma bilansowa >25 mln EUR

2. za 2025 – wszystkie duże jednostki (w tym spółki prywatne), spełniające 2 z 3 kryteriów:

• średnia liczba pracowników roku obrotowym > 250
• suma bilansowa >25 mln EUR
• przychody netto >50 mln EUR

3. za 2026 – małe i średnie spółki (MŚP), z możliwością odłożenia zbierania danych i raportowania odpowiednio do 2028 i 2029 r. spełniające 2 z 3 kryteriów:

• średnia liczba pracowników roku obrotowym >10
• suma bilansowa >450 000 EUR
• przychody netto >900 000 EUR
   

Zmiany te mają na celu uproszczenie systemu podatkowego i zwiększenie transparentności w raportowaniu działalności gospodarczej.

Adam Machnicki – konsultant podatkowy

Rewolucyjny wyrok TSUE z dnia 27.02.2025 r. dot. odpowiedzialności członków zarządu

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) 27 lutego 2025 r. wydał wyrok w sprawie C-277/24 (Adjak), który umożliwia zmianę zasady odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe spółek. Zgodnie z tym wyrokiem, członkowie zarządu będą mieli prawo skutecznie kwestionować decyzje podatkowe wydane wobec spółki, gdy nie mogli brać udziału przy jej wydaniu.

NA CZYM POLEGAŁ PROBLEM?

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, członkowie zarządu spółki odpowiadają solidarnie za zaległości podatkowe, które powstały w trakcie ich kadencji. Odpowiedzialność ta występuje, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, a zarząd nie złożył w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zwrócił uwagę na problem braku możliwości kwestionowania przez członków zarządu ustaleń dokonanych wobec spółki w postępowaniu wymiarowym, kierując pytania prejudycjalne do TSUE. Sąd podkreślił, że decyzje te są automatycznie traktowane jako wiążące rozstrzygnięcie kwestii, zanim sprawa trafi do sądu w postępowaniu o odpowiedzialność solidarną, co budzi wątpliwości co do przestrzegania zasad sprawiedliwego procesu.

WYROK TSUE

Zgodnie z wyrokiem TSUE, przepisy unijne nie sprzeciwiają się krajowym regulacjom, które uniemożliwiają osobie trzeciej, odpowiedzialnej solidarnie za zobowiązanie podatkowe osoby prawnej, by była stroną postępowania prowadzonego przeciwko tej osobie prawnej w celu ustalenia jej zobowiązania. Niemniej jednak, osoba ta powinna mieć możliwość skutecznego podważenia ustaleń faktycznych i kwalifikacji prawnych dokonanych przez organ podatkowy w ramach pierwszego postępowania, a także mieć dostęp do akt postępowania, z poszanowaniem praw osoby prawnej lub innych osób trzecich. Pytanie prejudycjalne w tej sprawie skierował Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który zwrócił uwagę na problem braku możliwości skutecznej obrony członka zarządu w kwestii istnienia zobowiązania podatkowego.

Nowe podejście oznacza, że członkowie zarządu nie będą już „automatycznie” odpowiedzialni za decyzje podatkowe wydane spółce, zyskując prawo do kwestionowania podstawy prawnej i wysokości zobowiązania podatkowego. Będą również mogli przedstawiać własne dowody i argumenty oraz uzyskać wgląd w dokumentację, na podstawie której wydano decyzję podatkową wobec spółki.

Wyrok TSUE stanowi korzystną podstawę do wznowienia postępowań, dając byłym członkom zarządu realną możliwość obrony przed przenoszeniem na nich długów podatkowych firmy, którą zarządzali. Zgodnie z wytycznymi TSUE, członkowie zarządu powinni mieć prawo kwestionowania nie tylko formalnych przesłanek swojej odpowiedzialności, ale także rzeczywistej wysokości zobowiązania podatkowego spółki.

Link do wyroku TSUE

https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=295853&pageIndex=0&doclang=pl&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=19912686

Michał Wojtas - wspólnik, doradca podatkowy, doradca sukcesyjny

Interpretacja ogólna MF - leasing operacyjny a raportowanie MDR

Ministerstwo Finansów 24 grudnia 2024 roku wydało interpretację ogólną nr DTS5.8092.4.2024  w sprawie kwalifikacji umów leasingu operacyjnego na gruncie przepisów o schematach podatkowych – dostarcza istotnych wskazówek, kiedy umowa leasingu może zostać uznana za schemat podatkowy. Interpretacja precyzuje, że tylko w przypadku spełnienia określonych kryteriów, takich jak głównie podatkowy cel zawarcia umowy, będzie ona podlegała obowiązkowi raportowania, a same standardowe umowy leasingu nie muszą automatycznie być traktowane jako schematy podatkowe.

Raportowanie schematów podatkowych przez leasingodawców jest nieuzasadnione w przypadku, gdy kryterium głównej korzyści nie jest spełnione, tj. jeśli leasingodawca nie ma wiedzy na temat spełnienia kryterium głównej korzyści. Jeśli leasingodawca nie zna motywacji klienta do zawarcia umowy leasingu i umowa ma standardowy charakter (np. typowa wysokość opłaty, standardowy okres trwania), nie ma podstaw do uznania, że kryterium głównej korzyści zostało spełnione!!!

Jeśli leasingodawca zaoferował klientowi leasing operacyjny po przedstawieniu korzyści podatkowych, lub posiada informacje, że umowa została zawarta głównie z uwagi na korzyści podatkowe, istnieje możliwość spełnienia kryterium głównej korzyści. Ponadto, jeśli leasingodawca wie (lub powinien wiedzieć), że klient domaga się ustalenia nietypowych postanowień umownych, które wskazują na cel podatkowy, również może to wskazywać na spełnienie tego kryterium. W takim przypadku spełnione będą warunki do uznania umowy za schemat podatkowy, który podlega raportowaniu do Szefa KAS.

Nowa interpretacja Ministerstwa Finansów w końcu precyzuje kryteria kwalifikowania umów leasingu operacyjnego jako schematów podatkowych, co eliminuje dotychczasowy automatyzm raportowania takich umów. Liczymy na więcej interpretacji i wskazówek w zakresie MDR i nie tylko.

Michał Wojtas – wspólnik, doradca podatkowy, doradca sukcesyjny